Koncepti i fushatës

‘Shqipëria është Biodiversitet’ është një fushatë ndërgjegjësimi dhe edukuese që sjell në vëmendje llojet dhe ekosistemet e jashtëzakonshme të vendit tonë. Fillimisht, ajo prezantohet përmes një ndërhyrjeje artistike në formën e mozaiku-imazh, që thekson llojet e veçanta dhe të rrezikuara. Më tej, fushata përfshin një program edukues të përshtatur për fëmijë, të rinj dhe të rritur, si dhe një sërë aktivitetesh publike që ofrojnë informacion mbi këto lloje dhe ekosisteme, dhe mbi rëndësinë e ruajtjes së tyre.

Biodiversiteti i pasur i Shqipërisë

Shqipëria, e konsideruar shpesh si një prej pikave të nxehta të biodiversitetit në Evropë, strehon një pasuri jete të egër të jashtëzakonshme, duke sfiduar përmasat modeste të territorit. Me më pak se 29 mijë kilometër katrorë sipërfaqe, Shqipëria qëndron si një testament i diversitetit natyror, duke strehuar mbi 3200 lloje bimësh, 800 kërpudha, 300 lloje peshqish, 360 shpendë, si dhe 70 gjitarë dhe ku dita-ditës zbulohen lloje të reja. Kjo pasuri e biodiversitetit lulëzon falë gjeografisë unike të vendit, përbërë nga peizazhe të ndryshme, nga male të larta, e deri te brigjet detare të paprekura.

Në zemrën malore të Shqipërisë strehohen krijesa të mrekullueshme si: i fshehti Rrëqebull i Ballkanit, kryelarti Ariu i murrmë, si dhe një shumëllojshmëri shpendësh, përfshirë Shqiponjën e malit, simbolin kombëtar, apo Kalin e qyqes, shkabën shtegtare që udhëton mbi 5000 kilometër çdo vit për të mbërritur në Shqipëri. Përgjatë brigjeve detare, gjejmë Breshkat e detit, Fokën e Mesdheut, si dhe Delfinë turishkurtër.

Megjithatë, ky biodiversitet i jashtëzakonshëm rrezikohet nga politika zhvillimore dritëshkurtra, të cilat i japin prioritet përfitimit monetar, në kurriz të ruajtjes së natyrës. Ka ardhur koha që udhëheqësit e Shqipërisë ta vendosin biodiversitetin në zemër të etikës qeverisëse, duke mos e njohur si burim përfitimi të ngushtë, por si një thesar që duhet ruajtur për të gjithë. Le ta ruajmë së bashku trashëgiminë natyrore të Shqipërisë, duke nderuar një histori shekullore harmonie mes njerëzve dhe natyrës. Këtë trashëgimi, ne duhet ta ruajmë dhe ta kalojmë te brezat që do të vijnë, si një testament të gjallë për gjeneratat e ardhshme.

Phd. Aleksander Trajçe. Drejtor Ekzekutiv i PPNEA (Qendra për Ruajtjen dhe Mbrojtjen e Mjedisit Natyror në Shqipëri

Pse Shqipëria është Biodiversitet është e rëndësishme për Evropën?

Biodiversiteti luan rol themelor në mbështetjen e proceseve që mundësojnë jetën në planetin Tokë, përfshirë këtu edhe ekzistencën e vetë njeriut. Në mungesë të diversitetit të kafshëve, bimëve dhe mikroorganizmave, nuk do të ishte e mundur mbarëvajtja e ekosistemeve që prodhojnë oksigjen dhe që na sigurojnë lëndët e para ushqimore, nuk do të ishte e mundur. Kush mund ta kundërshtojë vlerën thelbësore që natyra ka për njeriun? Kush janë ata që mund ta mohojnë lumturinë që shkakton çelja e një bime, apo pikasja i një delfini që kërcen mbi dallgë?

E megjithatë, ekosistemet natyrore të Evropës ndodhen në kushte të mjerueshme dhe lipsen masa të menjëhershme ruajtëse. Aktualisht, vetëm 15% e habitateve natyrore të Evropës mund të klasifikohen si të ruajtura “mirë”, duke ngritur shqetësime për gjendjen e ligatinave, dunave të rërës, apo habitateve bregdetare. Degradimi i vazhdueshëm i mjedisit është pasojë e një shumëllojshmërie faktorësh të ndërlidhur, që përfshijnë: zgjerimin e zonave bujqësore dhe urbane, rritjen e popullsisë, gjuetinë e paligjshme, pakësimin e burimeve të ujit, si dhe ndikimin e ndryshimeve klimatike. Pasojat e këtyre sfidave janë shkatërruese.

Ndërkohë që ekosistemet dhe biodiversiteti vazhdojnë të pakësohen me një ritëm alarmant, nevoja për habitatet natyrore është më kritike se kurrë. Shqipëria ka ndërmarrë hapa domethënës, në shkallë evropiane, për ruajtjen e zonave të fundit të egra në kontinent. Fushata “Shqipëria është Biodiversitet”, thekson rolin e këtij vendi të vogël si një qendër e biodiversitetit, duke i mëshuar rëndësisë së madhe për ruajtjen e natyrës së saj. Qëllimi i kësaj fushate është të nxisë kuriozitetin e brezave të rinj, duke i inkurajuar ata të eksplorojnë dhe kuptojnë biodiversitetin e dallueshëm që i rrethon, duke i shërbyer në këtë mënyrë një të ardhmeje në të cilën njerëzit dhe natyra do të lulëzojnë së bashku!

Dr. M. Goekhan Tuncer, Drejtor i Heinrich Böll Stiftung, Zyra Tiranë

Edicioni i parë i fushatës

Përgjatë tre javëve të tetorit 2023, ngritëm një qendër burimore në sheshin Skënderbej në Tiranë. Kjo “pikë me një ndalesë”, që ofronte një gamë aktivitetesh dhe mundësish edukimi mbi biodiversitetin, përfshinte:


•    Këndin Edukativ – Një hapësirë për klasa dhe leksione të hapura mbi biodiversitetin për nxënës dhe studentë.
•    Këndin Digjital – Një hapësirë për të shfaqur pamje nga jeta e egër dhe biodiversiteti i Shqipërisë.
•    Hapësira e Aktiviteteve – Një qendër për aktivitete si shfaqje filmash, diskutime, performanca interaktive dhe ekspozita të fokusuara te mbrojtja e natyrës.
•    Dyqani – Një hapësirë e dedikuar për shpërndarjen e materialeve të fushatës. Të gjitha të ardhurat shkojnë për përpjekjet e ruajtjes së natyrës të ndërmarra nga PPNEA.
•    Këndi Informativ – Një hapësirë për të mësuar mbi mundësitë e vullnetarizmit dhe angazhimit në ruajtjen e natyrës.
 

Video nga 'Shqipëria është Biodiversitet'

Albania is Biodiversity Opening Ceremony - Heinrich Böll Foundation Tirana

video-thumbnail Watch on YouTube
Drejt listës së videove
Albanian Tulip Leaflet Cover AL

Tulipani Shqiptar

Fletëpalosje
Shqipëria është një nga vendet e Evropës që dallohet për endemizma. Bimët endemike kanë rëndësi shumë të madhe, duke filluar nga qëllimet shkencore, mjekësore, e deri te kultivimi I tyre si bimë zbukuruese. Lexo më shumë.
Biodiversity Leaflet Cover AL

Çfarë është biodiversiteti?

Fletëpalosje
Biodiversiteti përfshin të gjithë shumëllojshmërinë e organizmave të gjallë në të gjitha format që natyra ka krijuar, si llojet detare, të ujërave të ëmbla, lloje tokësorë, etj. Ai përfshin nga mikroorganizmat më të vegjël, si bakteret, deri te balenat gjigande që njihen si llojet më të mëdha që jetojnë në planetin tonë, e që gjithashtu vizitojnë Shqipërinë. Por përtej kësaj pasurie të jashtëzakonshme, biodiversiteti ka rëndësi thelbësore për jetën tonë të përditshme. Lexo më shumë.
Të gjitha publikimet rreth biodiversitetit
Birds of Wetlands Leaflet Cover AL

Shpendët e lagunave bregdetare

Fletëpalosje
Lagunat bregdetare sigurojnë një habitat të përshtatshëm ku shpendët e ujit mund të folezojnë, ushqehen e të pushojnë. Por, presioni i projekteve zhvillimore ka bërë që lagunat bregdetare të vendosen në rrezik. Lexo më shumë.